Cyfrowe poszerzenie kultury pamięci dla wolności.


Zrównoważony rozwój

Cyfrowe poszerzenie zasobów, czasu i przestrzeni relacji międzyludzkich prowadzi do likwidacji rynkowego mechanizmu samoregulacji gospodarczej, od wieków pozwalającego na równoważenie rozwoju wartości prywatnych i publicznych. Co obecnie rodzi przeciwstawne oczekiwania wykorzystania nowych cyfrowych technologii albo do samodzielności wspólnot albo do centralnego sterowania (rys 1). 

 
Rys. 1. Dwie strategie zrównoważonego rozwoju wartościowania prywatnego i publicznego wywołane końcem rynkowej samoregulacji gospodarczej. Opracowanie AM.

Przedstawiając w poprzednim teście „Wolność w potrzebie” konflikt pomiędzy służącej samodzielności strategii humanizacji a służącej centralizacji strategii oligarchizacji, wskazałem na różne rozumienie słowa wolność przez rzeczników tych przeciwstawnych wizji przyszłości. W tym na prowadzenie przez elity administracji państwowych, gospodarczych i akademickich Ameryki Północnej programów formacji postaw odpowiednich dla traktowania wolności jako prawa do roszczeń. 

Tymczasem praktycy chrześcijańskiego traktowania wolności jako prawa do odpowiedzialności, oczekując wykorzystania cyfrowo poszerzonych możliwości technologicznych dla osobistego zaspokajania potrzeb czy to poprzez pracę solidarną czy to poprzez pracę komercyjną, powinni być wsparci przez swoich ideowych rzeczników wprowadzeniem kategorii pracodzielności (powinności pracy) do katalogu cnót kardynalnych [i]. Co potwierdziło by aktualność zobowiązania wolnej woli i kontrolujących jej decyzje sumień, do równoważenia rozwoju obu wymiarów naszego życia (rys. 2). 

 
Rys. 2. Pięć cnót kardynalnych formacją sumień dla zrównoważonego rozwoju wspólnot. Opracowanie AM.

Podjęcie politycznego rzecznictwa strategii humanizacji gospodarowania, obok podkreślenia znaczenia cnót kardynalnych dla sumiennych decyzji wolnej woli, wymaga też wskazania narodowych kryteriów zrównoważonego rozwoju a potem ekonomicznych wskaźników ich oceny. A zatem dla kontrolowania poziomu równowagi w zakresie pracy powinno się wypracować i wprowadzić do polityk społecznych wskaźniki pracy, natomiast dla kontrolowania równowagi w zakresie demokracji, powinno się wypracować i wprowadzić wskaźniki demokracji (rys. 3).
Kierunkowym zamierzeniem wskaźnikowej oceny samodzielności gospodarczej wspólnot winno być zachowanie równowagi pomiędzy gospodarowaniem w formach pracy solidarnej oraz pracy komercyjnej. Kierunkowym zamierzeniem wskaźnikowej oceny samodzielności politycznej wspólnot winno być zachowanie równowagi pomiędzy rządzeniem w formach demokracji bezpośredniej oraz demokracji przedstawicielskiej. 

Wydaje się że oczekiwane propozycje takich wskaźników zmian poziomu narodowych kryteriów zrównoważonego rozwoju opierać się będą na informacjach pozyskiwanych z cyfrowych sieci wiedzy. Co wymagać będzie odpowiedzialności państw za wiarygodności tych treści, a w konsekwencji wprowadzenia zasad i instytucji infrastruktury cyfrowej pamięci. 


Rys. 3. Model dwóch kryteriów zrównoważonego rozwoju w strategii humanizacji gospodarowania. Opracowanie AM.

 Ponadto dla prowadzenia międzynarodowej porównywalności zmian w poziomie dobrostanu społecznego w warunkach narodowych kryteriów zrównoważonego rozwoju, koniecznym będzie wypracowanie przez ekonomistów bardziej odpowiednich wskaźników wzrostu niż Produkt Krajowy Brutto. W przedstawionej kilka lat temu (2018) autorskiej propozycji takiego syntetycznego wskaźnika, oparłem go na statystyce słów krążących sieci internetowej i nazywałem Solidarny Rozwój Wiedzy  

Komentarze które otrzymywałem po tej prezentacji w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym oraz na swoich blogach, wskazywały na zgodność perspektywy zmian warunków gospodarowania uczestników głównego nurtu refleksji ekonomicznej z perspektywą zmian warunków gospodarowania zarządzających centrami kapitałów gospodarczych. W tym na przekonaniu, że infrastruktura cyfrowej pamięci będzie zawsze tak zarządzana przez jej właścicieli, by służyć wzmacnianiu dominacji wertykalnego rozwoju wiedzy (por. idea smart city). 
 

Rys. 4. Infrastruktura cyfrowej pamięci pomiędzy strategią humanizacji a strategią oligarchizacji.  Opracowanie AM. 

Ponieważ jednak rewolucja Sztucznej Inteligencji ujawnia coraz to nowe efektywności i dla horyzontalnego rozwoju wiedzy i dla pracy solidarnej, podważając poprawność wizji opiniotwórczych elit o dziejowej  nieuchronności procesu globalnej centralizacji gospodarowania, uważam że coraz pilniejszym staje się wprowadzenie problemu funkcjonalności infrastruktury cyfrowej pamięci do dokumentów określających narodowe strategie i polityki rozwoju. Ta by dzięki debacie o tym postulacie, ujawnić skrywane medialnie konflikty interesów pomiędzy elitarnymi oczekiwaniami administratorów centrów zarządzania kapitałami a horyzontalnymi oczekiwanymi narodów szanujących powiązanie wolności i równości.

Przy czym trzeba pamiętać, że rzecznicy oligarchizacji podobnie jak próbują wypaczać chrześcijańskie znaczenie pojęcia wolność, podobnie próbują wypaczać narodowe znaczenie zasady zrównoważony rozwój, nadając im znaczenia ułatwiające centralne sterowanie ludzkim życiem. Co potwierdza pilność podniesienia problemu narodowej troski o jakość infrastruktury pamięci odpowiadającej za jakość cyfrowych treści, do rangi kluczowego wyzwania strategii modernizacyjnej Polski (rys. 4).

Narodowa infrastruktura pamięci

Niestety, minione osiem lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, pomimo częstych politycznych deklaracji wsparcia wolności i solidarności, nie przyniosło wzmocnienia warunków do humanizacji gospodarowania. Zarówno zapisy przyjętej w 2017 roku Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju jak i ukierunkowanie obecnie prowadzonych prac nad Koncepcją Rozwoju Kraju 2050, traktują zasadę zrównoważonego rozwoju zgodnie z językiem strategii oligarchizacji gospodarowania. 

Zamiast podjąć konkretne działania dla cyfrowego poszerzania kultury politycznej, odpowiednio do potrzeb wiarygodności w cyfrowo poszerzonych relacjach wspólnot wartości, a przykładowo zamiast wykorzystać nowe możliwości technologiczne do modernizacji procedur demokratycznych, rząd Zjednoczonej Prawicy skupił się na konfrontacji politycznej w igrzyskach populistycznych roszczeń. Co w konsekwencji wzmocnienia negatywnych emocji przez służące mistyfikacjom politycznym bańki medialne, wywołało 15 października 2023 do happeningowego głosowania ludzi rozważających sprawy publiczne w powierzchownej logice spontanicznego czasu Kairos. 


Rys. 5. Model Narodowej infrastruktury pamięci. Opracowanie AM.

Smutne doświadczenie utraconego systematycznego czasu Chronos nie powinno jednak stanowić wymówki dla osób korzystających w swojej formacji duchowej z chrześcijańskiego przekonania o pierwszeństwie wiecznego czasu Aion. Tym bardziej, że wielu z nas ma za sobą bogate doświadczenia ciekawej pracy społecznej, świadectw wartych społecznej pracy przy autoryzowanym wprowadzaniu do cyfrowego dziedzictwa wspólnot działania. 

Dlatego bez względu na to jaki będzie kierunek prac nowego rządu nad narodową strategią rozwoju, liczę na podejmowanie przez praktyków samodzielności, doświadczanych w konkretnych miejscach lub pasjach, zawiązywania społecznej współpracy przy cyfrowym repozytowaniu domowych świadectw ich samorządowych działań, tak by stawały się one zasobami autoryzowanych treści archiwizowanych w instytucjach Narodowej infrastruktury pamięci. Co z pomocą Uniwersytetów pedagogicznych powinno być wykorzystane przez Biblioteki wirtualnych podręczników, do aktywizacji domowej edukacji pracy solidarnej, jak tylko powstanie w Polsce Krajowe Repozytorium Pamięci (rys. 5). 
 
-----------
[i] Postulat uznania pracodzielności za piątą cnotę kardynalną przestawił w 1976 roku jeden z gigantów Lubelskiej szkoły personalizmu ksiądz Czesław Bartnik.